De bekendste definitie voor Mindfulness komt van Jon Kabat-Zinn, de bedenker en ontwikkelaar van de oorspronkelijke Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) training.
Mindfulness is een proces van volledig en bewust aanwezig zijn in het huidige moment, met een houding van openheid, vriendelijkheid, nieuwsgierigheid en acceptatie. Dit om vanuit meer innerlijke kalmte, inzicht en wijsheid te kunnen leven.
Jon Kabat-Zinn
Deze definitie bevat een aantal belangrijke punten die ik hieronder toelicht.
Mindfulness is een bijzondere vorm van bewustwording. Het is niets mystieks. Het wordt ook wel aangeduid als het trainen van de mind. Natuurlijk zijn we ons, tenzij we slapen, altijd bewust van iets. Maar niet altijd op een bewuste manier.
Dat is de reden waarom in het tweede deel van de definitie staat dat dit bewust zijn doelbewust moet zijn. Het betekent dat een zekere wil nodig is bij onszelf. Anders gaat onze geest aan de wandel en zijn we bijvoorbeeld aan het dagdromen of aan het piekeren.
Dit doelbewust moment-tot-moment bewust aanwezig zijn, betreft onze gedachten, gevoelens, lichamelijke sensaties, en de omgeving. Waarbij we dit beschouwen door middel van een zachte, zorgzame blik.
Jon Kabat-Zinn vervolgt door te zeggen dat het gaat om een bewustzijn van het huidige moment. Dit betekent dat we niet moeten worden gevangen in herinneringen aan het verleden of fantasieën of angsten over de toekomst. We moeten observeren wat er nu gebeurt.
Vervolgens wordt aangegeven op welke manier we ons bewust moeten zijn van het huidige moment: niet-veroordelend. Dit betekent dat we proberen zo open mogelijk te blijven voor wat er gebeurt. We leggen geen laag over de gebeurtenissen die we waarnemen. Een vriendelijke en nieuwsgierige houding is daarbij behulpzaam. Het helpt ons om zonder oordeel te kijken wat er gebeurt, niet direct een mening klaar te hebben over hoe dingen zouden moeten zijn. Door deze laag over onze waarneming heen te leggen, missen we vaak hoe het echt is.
En dat is de reden waarom Jon Kabat-Zinn toevoegt dat het doel van Mindfulness is om tot inzicht en wijsheid te komen. Wijsheid is het vermogen om dingen te zien zoals ze werkelijk zijn. Als we besluiten om vanuit dit perspectief te handelen, is de kans veel groter om een reactie te hebben die het meest geschikt is voor de situatie die ons wordt voorgelegd.
We gebruiken Mindfulness dus simpelweg om ons leven te verbeteren. Maar hoe doen we dat? Door Mindfulness hebben we een duidelijker beeld van wat er in ons leven gebeurt. We zien als het ware hoe ons brein met de gebeurtenissen en ervaringen omgaat. We krijgen steeds meer rust en vertrouwen om hiernaar te kijken. Daardoor worden we ons bewust wat ons drijft.
En omdat we ook leren om op een niet-oordelende manier naar de feiten te kijken, en te zien hoe we hierop reageren, kunnen we beter door de situatie heen kijken. Waardoor we minder geraakt worden door wat er om ons heen en met ons gebeurt.
Het leven met meer inzicht en wijsheid omvat ook het feit dat er ups en downs in het leven zijn en dat we, voor het grootste deel, in staat zijn om hiermee om te gaan.