Toestaan is goedvinden dat iets gebeurt. In Mindfulness wordt het begrip ‘toestaan’ veel gebruikt. Als tegenhanger van ‘in de weerstand gaan’ tegen iets dat gebeurt.
Toestaan is voor mij heel lang een passief begrip geweest. Toestaan heb ik lang proberen toe te passen als vriendelijk accepteren dat iets gebeurt. Dat associeerde ik met woorden als berustend, stilte, er laten zijn. En daar zit zeker een kern van waarheid in, maar ook een valkuil.
Wanneer is iets toestaan in stilte, niet ook een vorm van weerstand? Van gewenst Mindful gedrag? Mijn antwoord is: wanneer dat wat gevoeld wordt, stil moet zijn. Toestaan is in volheid aanwezig zijn bij wat er is. Ook als er boosheid is, angst, irritatie, frustratie of een ander heftig gevoel. Er is een situatie, en die accepteer je zoals die zich nu voordoet (maar dat zegt niets over hoe je hierop gaat reageren). De gevoelens en emoties die er in jou ontstaan door de gebeurtenis, die herken je, erken je en sta je toe. In de volledige hevigheid en omvang die er is. Natuurlijk zonder ze af te reageren op je omgeving. Van daar uit kan je dan actie ondernemen.
Je staat ze toe in jezelf. Dat betekent niet dat je op het moment dat je hier veilig bij kan zijn, doodstil moet zitten als een zenmonnik. Het kan zijn dat je juist deze gevoelens voor jezelf moet tonen, zeker wanneer je gewend bent om ze te verstoppen. Vaak is ons afgeleerd om boosheid te uiten, ontevredenheid te laten zien, frustratie te tonen. Zelf merk ik dat ik deze gevoelens vaak verstop en dat betekent dat ik ze níet toe sta. Door ze voor mezelf wat uit te vergroten, bijvoorbeeld door er beweging bij te maken of er geluid aan te geven, mogen ze er zijn. Dat is heel wat anders dan ze afreageren op een ander.
Er zit nog een groot voordeel aan het uitvergroten of tonen van de gevoelens die er zijn. Je energie gaat weer stromen. Gebeurtenissen die ons aangrijpen, laten ons ook vaak verkrampen. Verkramping blokkeert onze energie. Door te bewegen of geluid te maken, laten we de energie weer stromen en kunnen we dichter bij onszelf komen.
Merk je dat je gaat denken, ga dan terug naar je gevoel, de fysieke sensatie die er nu is. Dat vergt vaak moed en vertrouwen. Er bij blijven is spannend. Hoe spannender het wordt, hoe groter de kans dat je bent aangekomen op het punt waar je vroeger vertrok en blokkeerde. Door erbij te blijven kan de verkramping transformeren naar een nieuwe kwaliteit. Vaak wordt die nieuwe kwaliteit aangekondigd doordat je je ruimer voelt, of dat er lichtheid bij komt.
Zorg dat je er dan nog steeds bij blijft. Laat deze nieuwe kwaliteit zich een tijd ontvouwen. Wanneer die dan een stevige basis heeft, kan je vanuit deze kwaliteit terugkijken op de gebeurtenis die je eerder van je stuk heeft gebracht.